‘Oom Rob’ na moord op Cliff Sjinga: ‘Den yeye o reken af nanga den criminelen’
De stemming is bedrukt en de familie is bedroefd. Rond 17.00 vandaag hebben familieleden van Cliff Sjinga (57) zich verzameld op de plek aan de Calcuttastraat, waar de man vanochtend door criminelen, is doodgeschoten. De nabestaanden hebben volgens de gebruiken en tradities van de Inheemsen de eigen ik van Cliff van de plek teruggeroepen. De man was verbonden aan een waarde transportbedrijf en was samen met een andere werknemer, geld aan het transporteren dat verborgen lag, in de personenauto die werd bestuurd door de collega.
Er rust geen zegen op het geld dat de criminelen buit hebben gemaaktRobbins ‘Oom Rob’ Anoewaritja
Rust en rituelen
Josien ‘Tante Jo’ Aloema-Tokoe zegt dat de ziel van Cliff tot rust is gebracht, waardoor het kwade geen overhand kan nemen en dat de familie de overledene vredig naar z’n laatste rustplaats kan begeleiden. “We keuren het gebeuren niet goed, maar troosten ons door deze ceremonie, zodat we hem verder kunnen begeleiden naar z’n geboortedorp Galibi. Het is pijnlijk dat je uit huis gaat om naar het werk te gaan en dat je op zo’n manier van het leven wordt beroofd. Cliff was een lieve man en genoot veel respect. Hij was vredelievend en zocht nooit ruzie,” beschrijft Tante Jo haar gewezen aangetrouwde neef. De vrouw zegt dat de veiligheid in Suriname niet langer gegarandeerd is. “Laat het een wijze les zijn voor bedrijven, over de wijze waarop ze geld laten transporteren. Suriname is niet meer het land dat we hebben gekend.” Een nicht, Ella Alatoe, vertelt dat haar neefje twee senioren ouders achterlaat, komt nog bij kijken dat de vader ziek is. Dat doet ons pijn,” besluit de nicht.
Tweede keer in rouw
“Dit is zwaar voor de familie, want Cliff draagt een geschiedenis met zich mee. Hij was tijdens de binnenlandse oorlog, als militair, twee jaar lang gegijzeld. Toen waren we ook al in rouw, want we hoorden niets van hem en we wisten niet of hij nog in leven was. Wijlen m’n vader, de piaiman van de familie, heeft hem toen geestelijk teruggebracht naar het dorp. Hij was een hele tijd niet aanspreekbaar en onbereikbaar,” haalt Robbins ‘Oom Rob’ Anoewaritja eerdere bedroefde herinneringen op van z’n neefje.
De oom zegt dat het gebeuren veel heeft van een opgezette zaak. “De chauffeur is niet omgekomen, maar er rust geen zegen op het geld dat de criminelen buit hebben gemaakt. God slaapt niet.” Het ritueel is een waarbij de eigen ik van de overledene van de plek des onheils is geroepen. “Un kon tek’ a yeye fe’n omdat a man dede dya. Omdat er bloed is gevloeid doen we dit, zodat alles binnen de familie een goed verloop kan hebben. Den crimineel e frigiti dat den yeye e wroko go moro fara en den o reken af nanga den,” spreekt ‘Oom Rob’ zich uit die de rituelen heeft uitgevoerd.